Kontrole prowadzone w gminie Dobczyce od 2019 mają na celu stopniowe zniwelowanie przypadków wykorzystywania wątpliwej jakości i pochodzenia paliw stałych w domowych piecach i kotłach, a także traktowanie pieca jak kubła na śmieci, ale ich głównym celem nie jest karanie, a edukowanie i uświadamianie. Podczas kontroli, które mają też często charakter rutynowy, mieszkaniec zostaje poinformowany o szkodliwym wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, a obecni podczas kontroli specjaliści służą radą i pomocą.
W roku 2019 przeprowadzonych zostało około 100 kontroli. Część kontroli zakończyła się pobraniem próbek popiołu do analizy, a na osoby, które spalały w swoich paleniskach odpady Sąd nałożył kary finansowe.
Kontrole palenisk nie są jednak jedynym działaniem podjętym przez gminę w celu poprawy jakości powietrza. W latach 2018-2020 w związku z realizowanymi programami dotacyjnymi wymieniono 160 kotłów (100 gazowych, 10 biomasowych, 40 węglowych). Wypłacono już 157 dofinansowań, pozostałe 3 zostaną wypłacone jeszcze w tym roku.
Ważnym przedsięwzięciem, które realizowane jest przy współpracy z Turystyczną Podkową jest montaż instalacji OZE (Odnawialnych Źródeł Energii). Z projektu skorzystają przede wszystkim zakwalifikowani do niego mieszkańcy gminy Dobczyce, lecz nie tylko. Dzięki uczestnictwu Gminy w projekcie instalacje pojawiają się również na budynkach gminnych. Do końca roku w instalacje fotowoltaiczne wyposażone zostaną następujące budynki: Szkoła Podstawowa w Kornatce, Przedszkole Samorządowe nr 1 w Dobczycach, budynek komunalny przy ul. Kościuszki, Szkoła Podstawowa w Brzączowicach i w Stadnikach, Szkoła Podstawowa nr 1 w Dobczycach, budynek Urzędu Gminy i Miasta Dobczyce oraz Regionalne Centrum Oświatowo-Sportowe w Dobczycach.
Tyle o tym co wydarzyło się to tej pory, ale na tym nie koniec. Gmina będzie kontynuować działania w zakresie dalszej poprawy jakości powietrza.
KONTROLE PALENISK – więcej informacji
Kontrole przeprowadzane są rutynowo, na podstawie analiz i obserwacji pracowników Urzędu Gminy lub „na zgłoszenie” (również anonimowe). Oznacza to, że niezależnie od podejrzeń, kontroli może zostać poddany każdy budynek w Gminie Dobczyce.
Planowane jest również wykorzystanie „drona” wyposażonego w specjalistyczne urządzenia pomiarowe. Urządzenie to pomoże wskazać kominy, z których wydobywa się dym powstający podczas spalania odpadów oraz innych niedozwolonych substancji (np. lakierowanego drewna i innych). Jest to o tyle ważne, że w związku z panującą epidemią COWID-19 pozwoli ograniczyć do niezbędnego minimum liczbę budynków, które będą osobiście odwiedzać kontrolujący.
Tryb przeprowadzenia kontroli szczegółowo opisuje procedura, przyjęta Zarządzeniem nr 56/2019 Burmistrza Gminy i Miasta Dobczyce z dnia 12.03.2019r. w sprawie wprowadzenia procedury przeprowadzenia kontroli spalania odpadów w paleniskach oraz przestrzegania zapisów uchwały Nr XXXII/452/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017r. (zwanej uchwałą antysmogowa dla Małopolski) na terenie Gminy Dobczyce. Kontrola przeprowadzana jest przez minimum dwóch pracowników Urzędu Gminy i Miasta, posiadających upoważnienie wydane przez Burmistrza. Kontrole mogą być przeprowadzane w godzinach 6-22, bez wcześniejszego powiadomienia. Czynności kontrolne wykonywane są w obecności właściciela nieruchomości lub dorosłego domownika.
W ramach kontroli sprawdzeniu podlegają: barwa dymu, rodzaj stosowanego urządzenia grzewczego, zawartość paleniska, materiały przygotowane do spalenia oraz popiół. W przypadku podejrzenia spalania odpadów pobrana zostanie próbka popiołu, która zostanie poddana analizie w akredytowanym laboratorium. Kontrolujący mogą wykonać zdjęcia oraz poprosić o przedstawienie dokumentów dotyczących posiadanego kotła oraz zakupionego opału. Stosowane do ogrzewania drewno może zostać zbadane pod kątem zawartości wilgoci.
Zgodnie z przepisami (art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska) kierownik kontrolowanego podmiotu oraz kontrolowana osoba fizyczna obowiązani są umożliwić przeprowadzanie kontroli. W szczególności dotyczy to umożliwienia kontrolującemu dokonania czynności, do których jest uprawniony, tzn.:
1) wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 - na pozostały teren;
2) przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;
3) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
4) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.
Natomiast zgodnie z art. 225 Kodeksu karnego: Kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości, może mieć miejsce pouczenie, lub jeśli sprawa zostanie przekazana do sądu, właściciel nieruchomości może zostać ukarany grzywną w wysokości do 5000 zł. Właściciel budynku może spodziewać się również ponownej kontroli, dotyczącej sposobu usunięcia nieprawidłowości.
Zgłaszanie nieprawidłowości
Jeżeli zachodzi podejrzenie, że na terenie danej nieruchomości są spalane odpady, można zgłosić to w Urzędzie Gminy i Miasta Dobczyce – osobiście, listownie, telefonicznie pod numerem 12 37 21 700, mailowo na adres ugim@dobczyce.pl lub za pośrednictwem formularza Ekointerwencji dostępnego na stronie: www.dobczyce.pl