Stan środowiska w Polsce – jak wynika z ostatnich badań – jest dramatyczny. W styczniu br. Komisja Europejska oświadczyła, iż w najbliższym czasie zwróci się do Polski z wezwaniem o zaprzestanie naruszeń unijnych norm jakości powietrza, za co grożą kary sięgające nawet 4 milionów euro dziennie.
Szczególnie w Małopolsce i na Śląsku – na chwilę obecną środowisko jest najbardziej zdegradowane. Co z tego wynika – oba te województwa winny otrzymać pełne wsparcie Rządu, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy europejskich w nowej perspektywie finansowej przy realizacji przedsięwzięć zmierzających do poprawy jakości środowiska. Zapisane one mają być w wojewódzkich Programach Ochrony Powietrza, ale również - jako priorytetowe - w Strategii Rozwoju Polski Południowej do roku 2020, która zostanie za kilka tygodni uchwalona przez Sejmiki obu województw podczas wspólnej sesji na Wawelu.
To jedne z wielu istotnych propozycji i uwag, które radni Sejmiku Małopolskiego zawarli w rezolucji w sprawie ochrony środowiska. Samorząd Małopolski apeluje także do Parlamentu o zmianę prawa tak, by określanie przyjaznych środowisku źródeł ogrzewania było wymagane już podczas uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a wybrane źródło ogrzewania mogło być weryfikowane przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie budynku lub lokalu.
„W zaistniałej sytuacji konieczne jest wprowadzenia szerokiego katalogu zmian prawnych, który obejmie m.in. wpisanie w przepisach minimalnych wymagań dla kotłów węglowych oraz okres przejściowy w ich eliminacji, zobligowanie służb kominiarskich do kontroli palenisk, wydzielenie w Policji wydziałów ds. ekologicznych (policja ekologiczna), wprowadzenie ustawowego obowiązku podłączenia do istniejącej sieci ciepłowniczej, gdy jest to technicznie i ekonomicznie uzasadnione – na analogicznych zasadach do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej” – czytamy w rezolucji.
Troska o ochronę powietrza jest szczególnie ważna nie tylko dla prawie 3,3 miliona mieszkańców Małopolski, ale również odwiedzających ten rejon kraju prawie 10 milionów turystów rocznie. Ważne jest to także w procesie zachowania niezwykłych walorów przyrodniczych, chronionych na terenie pięciu parków narodowych, źródeł czystych górskich rzek, licznych miejscowości uzdrowiskowo - turystycznych, które są zagrożone utratą tego statusu.
Zwracamy się do wszystkich o konieczną współpracę na rzecz walki z zanieczyszczeniami powietrza. Powinny ją prowadzić wspólnie samorządy gminne, powiatowe i województw, władze centralne, z udziałem ekspertów, organizacji pozarządowych oraz wszystkich mieszkańców. Sejmik Województwa Małopolskiego opowiada się za prowadzeniem kampanii edukacyjnych nie tylko przez samorządy, stałym informowaniem oraz włączeniem wszystkich Małopolan do radykalnej walki z zanieczyszczeniami, w imię solidarności mieszkańców naszej regionalnej wspólnoty. Działania zmierzające do ich eliminacji winny stać się kluczowymi i priorytetowym zadaniem nas wszystkich, dlatego raz jeszcze wzywamy do natychmiastowego ich podjęcia. Zgodnie z ustawą Sejmik Województwa Małopolskiego do jesieni przyjmie Program Ochrony Powietrza konsultowany z wszystkimi zainteresowanymi podmiotami w naszym województwie – apelują radni Sejmiku Województwa Małopolskiego w rezolucji. Podkreślają, jak pilną potrzebą jest pilne uchwalenie Gminnych Programów Ochrony Powietrza oraz zdecydowane działania na rzecz poprawy jakości powietrza. Działania te – to np. przyspieszona likwidacja palenisk, szybkie wdrażanie w gminach nowego systemu obowiązkowego odbioru odpadów.