Czyste powietrze - dobre praktyki

List Wicemarszałka Województwa Małopolskiego w związku z wdrażaniem Uchwały Antysmogowej

Szanowni Państwo,

W związku z bardzo złą jakością powietrza w sezonie zimowym, spowodowaną ogromną emisją zanieczyszczeń z domowych palenisk na węgiel i drewno, od 1 lipca 2017 roku na terenie województwa małopolskiego obowiązuje uchwała anytsmogowa. Wszyscy mieszkańcy Małopolski są zobowiązani do stosowania postanowień uchwały:

⏩ Nowe kotły instalowane w nowych budynkach lub remontowanych kotłowniach muszą spełniać odpowiednie parametry.

Od 1 lipca 2017 roku w Małopolsce nie można eksploatować nowego kotła na węgiel lub drewno lub kominka na drewno o parametrach emisji gorszych niż wyznaczone w unijnym rozporządzeniu w sprawie ekoprojektu (emisja pyłu do 40 mg/m3). Parametry te należy potwierdzić odpowiednią dokumentacją podczas kontroli. Za niedostosowanie się do przepisów wynikających z uchwały antysmogowej grozi mandat do 500 zł. Gdy sytuacja będzie się powtarzać sprawa może zostać skierowana do sądu - kara może wynieść nawet 5 000 zł!

⏩ Wszystkie stare kotły tzw. „kopciuchy” powinny zostać wymienione do końca 2022 r.

Od 1 stycznia 2023 roku nie można użytkować bezklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. kopciuchów. Należy je wymienić na kocioł gazowy, przyłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej, pompę ciepła, kocioł olejowy lub kocioł na paliwo stałe spełniający wymogi ekoprojektu.

⏩ Od 1 stycznia 2023 wszystkie kominki muszą:

> spełniać wymagania ekoprojektu lub ich sprawność cieplna powinna wynosić co najmniej 80% lub
> być wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu (emisja pyłu do 40 mg/m3). Parametry te należy potwierdzić odpowiednią dokumentacją podczas kontroli.

⏩ Całkowity zakaz użytkowania kotłów klasy 3 i 4 od 2027 roku.

Do końca 2026 roku należy wymienić kotły, które spełniają podstawowe wymagania emisyjne, czyli posiadają klasę 3 lub klasę 4 według normy PN-EN 303-5:2012.

⏩ Zakaz stosowania węgla i drewna o określonych parametrach.

Od 1 lipca 2017 roku w całej Małopolsce obowiązuje zakaz stosowania mułów i flotokoncentratów. Jest to odpad węglowy o bardzo drobnej frakcji zawierający duże ilości wilgoci, siarki, popiołu i innych zanieczyszczeń, które podczas spalania emitowane są do atmosfery.

Od 1 lipca 2017 roku w całej Małopolsce obowiązuje zakaz spalania drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20%. Drewno przed spaleniem powinno być sezonowane. Suche drewno charakteryzuje się znacznie wyższą kalorycznością i niższą emisją zanieczyszczeń niż drewno wilgotne.

POMOC FINANSOWA

Na wymianę kotłów można otrzymać dofinansowanie. W niektórych miejscowościach działają gminne programy wymiany kotłów i pieców. Od września 2018 można też składać wnioski do programu Czyste Powietrze. Oferowane są dotacje i pożyczki do wymiany kotłów i pieców na paliwa stałe, montażu odnawialnych źródeł energii oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych (ocieplenie ścian, stropów, wymiana okien i drzwi). Dotacja może wynieść nawet 90% kosztów kwalifikowanych (od 7 000 zł do 53 000 zł)!

WAŻNE!
Wnioski można składać w ramach:

> Programów gminnych – w Urzędzie Gminy.

> Programu Czyste Powietrze – internetowo lub w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Więcej informacji na temat programów dotacyjnych możesz uzyskać w Urzędzie Gminy oraz na stronie: powietrze.malopolska.pl/dofinansowanie

Nie zwlekaj! Skorzystaj z dotacji! Wymień swój stary kocioł!

Uchwała nr XXXII/452/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1283900,uchwala-nr-xxxii45217-sejmiku-w...

Jak czytać etykiety energetyczne?

Na co zwrócić uwagę przy zakupie pralki, lodówki lub innego urządzenia elektrycznego tak aby zaoszczędzić na kosztach jego używania?

Odpowiedź na te pytania można znaleźć oglądając krótki film edukacyjny o etykietach energetycznych.

Film można oberzeć klikając w obazek (film wyświetli się w nowym oknie) lub klikając bezpośrenio w link: https://www.youtube.com/watch?v=OExQJ0gIvso&fbclid=IwAR27WzzK-Llzdufz4VuAEtv-vdRjSG8c-nHLz2Ph_bj5lomjTTNT6xasUaY.

Poradnik - "Czyste ciepło w moim domu z paliw stałych"

- do pobrania w wersji pdf

Każdy z nas może przyczynić się do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Możemy zadbać o to, aby w naszych gospodarstwach domowych w okresie grzewczym dołożyć wszelkich starań i zadbaćo to by korzystać z czystych źródeł ciepła. Czasem wystarczy zmiana techniki spalania, wiedza na temat czyszczeni i kontoroli komina, czy wzięcie pod uwagę pewnych kryteriów przy planowanej wymianie ogrzewania. Mamy nadzieję, że pomocny okaże się zbiór dobrych praktyk prezentowany na tej stronie. Dodatkowo chcielibyśmy dołączyć dla zainteresowanych zgłębieniem tematu poradnik "Czyste ciepło w moim domu z paliw stałych" do pobrania w załączniku w formacie pdf na dole strony lub pod linkiem: https://www.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/mos/Aktualnosci/2017/pazdzi....

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe

W Dzienniku Ustaw (5.09.2017r) opublikowano rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe.

Rozporządzenie określa szczegółowe wymagania dla kotłów na paliwa stałe o mocy znamionowej nie przekraczającej 500kW wprowadzanych do obrotu i użytkowania.

Rozporządzenie wchodzi w życie 1 października 2017.

Link do rozporządzenia: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1690/1

Co zmienia małopolska uchwała antysmogowa?

Kocioł klasy piątej i ecodesign – o co w tym chodzi?

Kocioł klasy piątej

Producenci przy każdej możliwej okazji podkreślają, że piąta klasa kotła to już standard. I dobrze, gdyż wiąże się to z minimalizacją emisji z naszego domowego paleniska. Kocioł taki emituje aż 3 razy mniej szkodliwych pyłów niż kotły najsłabszej obecnie klasy 3.

Kopciuch, i to ten najwyższych lotów, czyli urządzenie dawnej klasy pierwszej, emituje 4 do 5 razy więcej pyłu niż kocioł klasy 5. Tlenku węgla natomiast aż do 50 razy więcej. Większość jednak to kotły pozaklasowe, których emisja nie mieści się w żadnych zestawieniach.

Rodzi się zatem pytanie, jakiej klasy jest mój kocioł? Do 2014 roku mało kto się tym przejmował, więc jeśli tego nie wiesz, odpowiedź najprawdopodobniej brzmi „żadnej”. Jeżeli z komina unosi się czarny dym – na pewno masz kopciucha.

Ecodesign

Dyrektywa ekoprojektu podchodzi do sprawy jeszcze szerzej. Tak naprawdę rzadko zdarza nam się palić w naszym kotle z mocą nominalną. Zwykle po prostu nie ma takiej potrzeby, gdyż zapotrzebowanie na ciepło dobieramy na temperaturę projektową (np. -20^oC). Jeśli jest cieplej – potrzebujemy mniej mocy.

Znaczek ecodesign na kotle informuje nas, że urządzenie spełnia sezonowe normy emisji zanieczyszczeń również w sytuacji, gdy nie palimy z mocą nominalną. A tego nie przewiduje już nam (mam nadzieję) dobrze znana klasa 5. Ponadto wprowadzono wskaźnik sezonowej sprawności energetycznej, która również uwzględnia zmniejszenie mocy.

Sprawność!

Kotły najwyższej klasy 5 cechują się sprawnością, przy mocy nominalnej, bliską 90%. Ecodesign dodatkowo gwarantuje nam wysoką efektywność przez cały sezon. Efekt może odczuć nasz portfel – w porównaniu do klasy 3 i niższych, rocznie możemy zaoszczędzić 20-25% energii, przez co spalimy mniej paliwa.

Naszym obowiązkiem będzie jednak stosowanie paliw wysokiej jakości. Brak rusztu awaryjnego powoduje, że nie wrzucimy do kotła tego co mamy akurat pod ręką. Być może ten opał okaże się nieco droższy, ale w porównaniu do paliwożernego kopciucha i tak w końcowym rozrachunku zapewne wyjdzie nam taniej.

Wygoda

Klient doceniający komfort na pewno się nie zawiedzie. Kotły automatyczne, czy to klasy 5 czy spełniające wymagania dyrektywy ecodesign, zwykle są niemal bezobsługowe. Co kilka dni należy po prostu dosypać paliwa do zasobnika. Regulacja mocy w zależności od zapotrzebowania na wodę kotłową, czy nawet rozpalanie w urządzeniach na pellet, dzieje się bez naszej ingerencji.

Wysoka jakość urządzeń powoduje, że kocioł na paliwo stałe na pewno przestanie się kojarzyć z osmolonym, dymiącym kopciuchem. Dostępność nowoczesnej technologii powoduje, że powietrze będzie bardziej czyste, a i sam użytkownik nie pobrudzi się za bardzo obsługując swój kocioł.

Żródło (www.globenergia.pl)

Jak skutecznie oszczędzać ciepło?

Czasem naprawdę niewiele potrzeba, by zmniejszyć rachunki za ogrzewanie swojego domu. Pamiętaj o 10 podstawowych zasadach, które nie wymagają żadnych nakładów finansowych.

Nie zasłaniaj kaloryfera – dzięki temu będzie działał w pełni swej mocy.
Wietrz pomieszczenia – krótko, ale intensywnie. Otwieraj okna na oścież na krótko, dzięki temu pomieszczenie będzie wywietrzone, ale nie wychłodzone.
Zakręcaj kaloryfer podczas wietrzenia.
Podczas dłuższych wyjazdów przykręcaj kaloryfery.
Dbaj o czystość kaloryferów, odkurzaj je i przemywaj.
Obniż temperaturę w pomieszczeniach, w których rzadko przebywasz.
W słoneczne dni jesienne i zimowe nie zasłaniaj okien – wykorzystuj naturalną energię.
W zimowe noce zasłaniaj okna zasłonami – ciepło wtedy „nie ucieka”.
Usuwaj nadmiar wilgoci – zadbaj o wentylację pomieszczeń, zwłaszcza w kuchni i łazience.
Zapobiegaj powstawaniu przeciągów.

oszczędzaj ciepło

Co zmieniają przepisy Uchwała Antysmogowej w Małopolsce?

1 lipca 2017 roku w Małopolsce zacznie obowiązywać uchwała antysmogowa dla całego regionu. Oznacza to, że do jej przepisów będą musieli dostosować się wszyscy mieszkańcy województwa małopolskiego. Co dla nas - mieszkańców Małopolski oznacza wprowadzenie nowych przepisów? Sprawdź, co się zmieni zaglądając na stronę: https://www.malopolska.pl/dla-mieszkanca/srodowisko/antysmogoweabc

informacja

Niska emisja, wysoki poziom zagrożenia!

Niska emisja, czyli… niewielka i niegroźna?

Niestety, choć nazwa brzmi całkiem niewinnie, niska emisja jest poważnym problemem polskich miast i dużym zagrożeniem dla naszego zdrowia. Co więcej, jest ona powodowana przez często nieświadomych problemu ludzi, którzy nie zdają sobie sprawy z tego, jak bardzo szkodzą sobie i innym. Na szczęście problem ten jest dostrzegany coraz wyraźniej, dzięki czemu walka z niską emisją zaczyna przynosić pozytywne rezultaty.

Niska emisja to zanieczyszczenia trafiające do powietrza, a pochodzące z komunikacji samochodowej i procesu spalania węgla o niskiej jakości czy śmieci – w domowych piecach, paleniskach, lokalnych kotłowniach. Zasadniczo są to te zanieczyszczenia, które są emitowane przez kominy o niskiej wysokości czy paleniska. Wysokość ma znaczenie, ponieważ to właśnie emisja z niskich kominów rozprzestrzenia się po najbliższej okolicy i najbardziej szkodzi okolicznym mieszkańcom. Wiedzą o tym doskonale ci, których sąsiedzi mają bardzo niskie kominy – wtedy dym, odór i brud mogą dać się we znaki w bardzo widoczny sposób, brudząc elewację pobliskich domów czy suszące się na sznurze pranie. Niska emisja ma zasięg lokalny, może dotyczyć nawet jednej dzielnicy. Z danych Europejskiej Agencji Środowiska wynika, że najbardziej zanieczyszczonymi miastami w Polsce (i jednymi z bardziej w Europie) są: Kraków, Nowy Sącz, Gliwice, Zabrze, Sosnowiec i Katowice.

Niska emisja i świadomość też wciąż niska…

Niską emisję powoduje tez palenie śmieci czy liści. Niestety wiele osób wciąż nie widzi problemu w tego typu procederach, choć są one niezgodne z przepisami. Za palenie odpadów we własnym ogródku można otrzymać mandat. Palenie śmieci w piecach jest – zgodnie z prawem – dopuszczalne jedynie w specjalistycznych spalarniach lub współspalarniach. Niestety palenie śmieci na własną rękę będzie się zdarzać dopóty, dopóki sami nie zaczniemy brać sprawy w swoje ręce i nie będziemy reagować na tego typu procedery. Wciąż wiele osób widzi w spaleniu śmieci doskonały sposób na pozbycie się odpadów bez konieczności płacenia za ich wywóz, a niska emisja wydaje się pojęciem abstrakcyjnym. Często również sami przymykamy oko na takie postępowanie, bardziej niż własne zdrowie, ceniąc źle pojmowaną sąsiedzką solidarność i dobre relacje. Palenie śmieci w celach grzewczych jest powszechnie spotykanym zjawiskiem w okresie zimowym. W wielu gospodarstwach domowych jest to po prostu najtańszy sposób na ogrzanie domu. Polacy produkują rocznie około 10 mln ton odpadów, w których wiele osób wciąż widzi doskonały materiał opałowy.

Niska emisja truje

Tymczasem to, co ląduje w piecach czy ogniskach, może przyprawić o zawrót głowy, a po kilku wdechach… również o mdłości. Kolorowy papier, plastik, lakierowane drewno, guma, ubrania, wszelkiego rodzaju produkty syntetyczne czy tworzywa sztuczne. Spalanie tych produktów wytwarza trujące substancje, takie jak uszkadzające narządy wewnętrzne dioksyny, rakotwórczy benzopiren, tlenek węgla, dwutlenek siarki, metale ciężkie, kadm, cyjanowodór… Długo można wymieniać. W efekcie powstaje gryzący, nieprzyjemny w zapachu dym, którego wdychanie może przynieść konsekwencje nawet po kilku latach. Domowe piece nie są przystosowane do spalania odpadów, nie mają odpowiednich filtrów, oprócz emisji niebezpiecznych substancji powstaje też ryzyko zaczadzenia spowodowane zapchaniem się przewodów kominów.

Toksyczne substancje, jakie niesie ze sobą niska emisja, osiadają na roślinach, w glebie, pogarszają stan zieleni, powodują zakwaszenie i skażenie metalami ciężkimi gleb i wód, podtruwają zwierzęta i nas. Co może nam grozić? Wdychanie szkodliwych substancji może między innymi zwiększyć ryzyko zachorowania na raka, powodować choroby układu oddechowego, zaburzenia rytmu serca, niewydolność krążenia, alergię, astmę. Zazwyczaj problemy zdrowotne ujawniają się dopiero po kilku lub kilkunastu latach przyjmowania takich niewielkich dawek trujących chemikaliów.

Każdy chce oddychać świeżym powietrzem, każdy – kiedy się go zapyta – odpowie, że nie ma nic cenniejszego niż zdrowie. W praktyce jednak dokonujemy różnych dziwnych kalkulacji, które nie zawsze przynoszą nam prawdziwe korzyści. Bo czy sens ma oszczędzanie na wywozie śmieci i sposobie ogrzewania domu, jeśli może nas to w przyszłości słono kosztować? Nie narażajmy siebie i innych na wdychanie trującego powietrza. Reagujmy, gdy widzimy, że ktoś emituje szkodliwe substancje, paląc śmieci. Warto wykonać telefon do Straży Miejskiej i mieć czyste sumienie. Niska emisja jest problemem, z którym w prosty sposób można walczyć – na własnym podwórku.

Zobacz efekt porównania dwóch metod spalania

Na filmiku są przedstawione dwie metody spalania tradycyjna (przeciwprądowa) i poprawna czyli od góry (współprądowa). Metodę współprądową polecamy wszystkim posiadaczom kotłów górnego spalania, jako oszczędną i bardziej ekologiczną. Paląc od góry można zaoszczędzić około 30% opału i kilkukrotnie obniżyć emisję zanieczyszczeń w porównaniu do palenia tradycyjnego.
W celu obejrzenia filmu prosimy nacisnąć obraz, w nowym oknie wyskoczy docelowy film.

Dowiedz się więcej o spalaniu od góry

Mistrz kominiarstwaTomasz Szołdrowski tłumaczy, jak palić od góry w piecu i dlaczego warto to robić.

W celu obejrzenia filmu prosimy nacisnąć obraz, w nowym oknie wyskoczy docelowy film.

Podstawowe różnice pomiędzy tradycyjnymi piecami zasypowymi, a wysokosprawnymi kotłami automatycznymi

Piece tradycyjne zasypowe:

Popularnymi kotłami do spalania paliw stałych są zasypowe kotły żeliwne ze spalaniem górnym. W kotłach tych stosuje się szeroki zakres paliw – pali się w nich węglem, miałem węglowym czy nawet drewnem. Charakteryzuje je prosta konstrukcja paleniska. Są niedrogie i powszechnie stosowane. Jednak poza niską ceną trudno się tu dopatrzyć innych korzyści.

spalanie w piecu

Spalanie paliwa odbywa się w górnej części paleniska. Paliwo wsypywane jest ręcznie z góry, a powietrze do spalania doprowadzane jest od dołu. Spaliny odprowadzane są zazwyczaj do góry.

Podstawową wadą tradycyjnych kotłów zasypowych jest bardzo nieefektywne spalanie. Dorzucanie zimnego węgla na gorący żar powoduje dymienie, a z dymem ulatują niespalone części węgla (aż 30% wagi!). Sadza i smoła zaklejają komin i kocioł. Wymaga stałego dozoru – trzeba dorzucać węgiel często i w niewielkich ilościach (co parę godzin) oraz codziennie go rozpalać. Jest to dosyć ciężka i „brudna” praca. Trudno jest tu kontrolować proces spalania – zawsze pali się cała objętość wsypanego paliwa.

Sprawność starych tradycyjnych kotłów wynosi często tylko 40%. Ponad połowa energii jest marnowana! W nowych kotłach zasypowych sprawność dochodzi nawet do 90%, chociaż spada znacznie, gdy kocioł pracuje z mocą mniejszą niż nominalna.

Koszt nowego kotła tradycyjnego waha się od 2 do 5 tys. złotych. Ale czy ta pozorna oszczędność Ci się opłaci?

Nowoczesne, niskoemisyjne kotły automatyczne:

Jednymi z najlepszych kotłów dostępnych obecnie na rynku są tzw. kotły „retortowe” czyli automatyczne kotły z paleniskiem retortowym, ze spalaniem dolnym o współprądowym przebiegu spalania. Kotły te:

należą do najbardziej nowoczesnych i najefektywniejszych konstrukcji kotłów, służących do spalania np. węgla (realizujących „czystą technologię spalania węgla”), peletu, zrębków, trocin czy ziaren zbóż,

charakteryzują się ciągłym, automatycznie sterowanym podawaniem paliwa,

są wyposażone w regulację i kontrolę ilości powietrza wprowadzanego do komory spalania, posiadają samoczyszczące się palenisko retortowe,

charakteryzują się dużymi możliwościami regulacji mocy, automatyczny system dostarczania paliwa i powietrza oraz zasobnik paliwa sprawiają, że nie wymagają stałej obsługi i w zasadzie ogranicza się ona do uzupełnienia paliwa w zasobniku i do usunięcia popiołu (mogą pracować bezobsługowo przez 2 do 5 dni).

Zaletą kotłów retortowych jest również możliwość spalania w nich oprócz węgla także np. biomasy w postaci peletu oraz mieszaniny peletu i węgla.

Jeżeli ogrzewasz kotłem tradycyjnym – rób to mądrze

Stosuj kilka prostych zasad:

Stosuj paliwo wysokiej jakości.

Pamiętaj o regularnym czyszczeniu przewodu kominowego.

Zadbaj o odpowiednią wentylację kotłowni: nawiewną i wywiewną.

Stosuj paliwo odpowiednie do rodzaju kotła.

Regularnie czyść kocioł, sprawdzaj uszczelnienie drzwiczek i innych otworów.

Na co warto zwrócić uwagę planując zakup kotła:

1. Dobierz właściwą moc kotła

Moc nominalna kotła powinna być dopasowana do potrzeb ogrzewanego budynku. Nie kupuj kotła o zbyt dużej mocy, bo jeśli będzie pracował na niskiej mocy, znacznie obniży się jego sprawność.

Nie mając audytu energetycznego ani profesjonalnych obliczeń projektanta zużycie energii można oszacować na podstawie wieku budynku i stopnia jego docieplenia. Normy obowiązujące w czasach jego budowy i dostępne materiały dają przybliżone pojęcie o jego energochłonności. Należy przyjąć:

60-80 W mocy kotła na 1 m² powierzchni ogrzewanej (licząc po podłogach) dla dobrze ocieplonego współczesnego domu. Np. dla domu o powierzchni ogrzewanej 150 m², potrzeba kotła o mocy nominalnej od 150 x 60 = 9kW do 150 x 80 = 12kW.
80-100 W/m² w przypadku domu 30-letniego i starszego, ale po choćby częściowym ociepleniu. Tym razem daje to 12-15 kW.
100-120 W/m² w przypadku starszego budynku, zupełnie nieocieplonego, co dla domu 150 m² daje 15-18 kW mocy kotła.

2. Wybierz kocioł najwyższej klasy

Europejska norma PN-EN 303-5:2012 dotycząca kotłów grzewczych na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa wyróżnia trzy klasy kotłów: 3, 4 i 5. Im wyższa klasa tym lepsza sprawność i czystsze spalanie. Wybierz kocioł najwyższej klasy, by mieć pewność, że jest bezpieczny i oszczędny, a przy tym ekologiczny.

3. Wybierz kocioł z automatycznym podajnikiem paliwa i sterownikiem

Dzięki wykorzystaniu automatycznego podajnika, czas między załadunkami paliwa wydłuża się do kilkudziesięciu godzin. Zyskasz więc komfort obsługi, ale również zapewnisz wysoką sprawność urządzenia, gdyż paliwo będzie podawane w małych dawkach, by uległo całkowitemu spaleniu. Dodatkowe zastosowanie sterownika zapewni właściwy dopływ powietrza do spalania, ułatwi rozruch kotła, wspomoże szybkie zwiększenie mocy, zasygnalizuje o wzroście temperatury i wypaleniu paliwa, wydłuży czas spalania paliwa.

4. Dostosuj instalację kominową do nowego kotła

Nowy kocioł do prawidłowej eksploatacji wymaga dostosowania instalacji kominowej. Pamiętaj również o obowiązkowych przeglądach kominiarskich co najmniej raz w roku.

5. Zapoznaj się z instrukcją eksploatacji kotła i stosuj się do niej

Sprawdź w szczególności jakie parametry powinno spełniać paliwo przeznaczone dla Twojego kotła i stosuj wyłącznie paliwa dobrej jakości. Złe paliwo może uszkodzić urządzenie.

Zużycie energii w gospodarstwie domowym

Zużycie energii w gospodarstwie domowym przedstawia się następująco:

71% ogrzewanie,
15 % podgrzewanie wody,
7% przygotowanie posiłków,
5% urządzenia elektryczne,
2% oświetlenie.

Straty ciepła w budynku jednorodzinnym:

zużycie energii

Termomodernizacja jest to poprawienie cech technicznych budynku w celu zmniejszenia zużycia energii dla potrzeb ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Ocieplenie zewnętrznych przegród budowlanych (ścian, dachu, stropodachu, stropu nad piwnicą) spowoduje zmniejszenie zużycia ciepła o 15-25%.
Wymiana okien na okna szczelne, o niższej wartości współczynnika przenikania zaoszczędzi 10-15% ciepła.
Wprowadzenie automatyki pogodowej oraz urządzeń regulacyjnych powoduje 5-15% oszczędności.
Kompleksowa modernizacja wewnętrznej instalacji c.o. zaoszczędzi 10-15% zużycia ciepła.
Montaż instalacji solarnej może zmniejszyć koszt przygotowania ciepłej wody nawet o 50%.

Wsparcie finansowe do termomodernizacji budynków jednorodzinnych udzielane jest przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w ramach programu JAWOR.

Konsekwencje prawne i zdrowotne spalania śmieci

Często w okresie grzewczym wiele osób ulega pokusie pozbycia się śmieci paląc je w piecach domowych. Metoda ta wbrew obiegowym opiniom nie pomaga zaoszczędzić na kosztach węgla, wydajność energetyczna nieposegregowanych śmieci nie jest tak wielka, a może stać się przyczyną bardzo poważnych i „kosztownych" kłopotów.

Temperatura w piecach domowych wynosi zaledwie od 200 do 500 stopni C. Jednym z czynników, które mają wpływ na nasze bezpieczeństwo jest właśnie zbyt niska temperatura spalania. Z domowych palenisk do atmosfery wydostają się wtedy nieoczyszczone szkodliwe substancje chemiczne, a ich lista jest długa.

Termiczne przekształcanie odpadów w zaprojektowanych do tego celu instalacjach zwanych spalarniami to zaawansowany technologicznie proces, który podlega ciągłej kontroli. Spalanie odbywa się w bardzo wysokiej temperaturze od 850 do 1150 stopni C, co ogranicza możliwość powstania szkodliwych substancji. Spalanie śmieci w spalarni, w przeciwieństwie do domowego sposobu, zakłada wieloetapowy proces oczyszczania spalin dzięki użyciu rozbudowanego systemu filtrów i innych zabezpieczeń technicznych. One rozkładają i redukują substancje powstające podczas spalania. Ciągły monitoring procesu spalania pozwala na jego pełną kontrolę.

Zanieczyszczenia w powietrzu wpływają na nasz cały organizm i chociaż skutki ich oddziaływania nie są widoczne natychmiast, to gromadzące się toksyny mają znaczący wpływ na nasze zdrowie. Często dolegliwości zaczynają się od kaszlu i uczucia duszności. Szczególnie dzieci są narażone na choroby związane z układem oddechowym i obniżoną odpornością, która objawia się w formie alergii.

Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem siarki powoduje trudności w oddychaniu, tlenki azotu podrażniają płuca, tlenek węgla powoduje zatrucia i ma negatywny wpływ centralny układ nerwowy. Niekontrolowany proces spalania śmieci prowadzi do przedostania się do atmosfery związków nazywanych dioksynami i furanami związanych z chorobami nowotworowymi. Powstają też koszty innego rodzaju: spalanie śmieci w domowych warunkach powoduje uszkodzenia instalacji i przewodów kominowych.

Przepisy prawne nie wystarczą, aby chronić nas przed konsekwencjami złych nawyków. W Polsce obowiązuje ustawowy zakaz spalania odpadów komunalnych w urządzeniach nie przystosowanych do tego celu, ale to my sami musimy mieć świadomość, na co narażamy siebie i sąsiadów paląc śmieci w domowym piecu.

piec to nie kubeł na śmieci, grafika

Pamiętajmy!

Palenie śmieci w domu jest niebezpieczne i grozi wysoką grzywną do 5 tysięcy złotych. Unikajmy domowych sposobów pozbywania się śmieci, które bez odpowiedniej technologii są dla nas po prostu zagrożeniem. Spalanie śmieci w naszych domowych piecach nie jest oszczędne, tylko kosztowne - bo nieekologiczne.

Spot "Misja: Emisja, walczmy razem!"

W celu obejrzenia spotu prosimy nacisnąć obraz, zostaną Państwo przekierowani na stronę z dostępnym spotem.

Czym palić w piecu?

Odpowiedź na pytanie: „Czym palić w piecu” wcale nie jest tak prosta jak mogło by się wydawać. Wiele osób błędnie uważa, że piec można traktować jako urządzenie do spalania wszystkiego co tylko da się spalić, niestety również odpadów. Osoby takie nie mają świadomości, że to co włożą do swojego pieca trafi niebawem do ich własnych płuc, gdyż dym wydostający się z komina zanieczyszcza powietrze w jego najbliższej okolicy.

Przy wyborze paliwa do naszego domowego pieca musimy w szczególności unikać:

Plastikowych pojemników, toreb z polietylenu, butelek po napojach i innych przedmiotów z tworzyw sztucznych.
Kartonów po sokach.
Zużytych opon i innych przedmiotów z gumy.
Lakierowanego drewna.
Starych mebli.
Opakowań po środkach ochrony roślin, farbach i lakierach.
Papieru i tektury pokrytych nadrukiem.

Pamiętajmy, że spalanie odpadów, szczególnie tworzyw sztucznych, nie prowadzi do ich zniknięcia , lecz do ich zmiany w bardzo niebezpieczne substancje, które krążą w powietrzu. Kominy gospodarstw domowych znajdują się na niewielkich wysokościach „ na wysokości naszego nosa” , co uniemożliwia wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i ich rozproszenie przez wiatr. Wdychając te zanieczyszczenia, każdy z nas jest narażony na choroby dróg oddechowych, uszkodzenie płuc i inne dolegliwości. Osłabiony organizm jest bardziej podatny na choroby wirusowe i bakteryjne.

Spalanie śmieci poza szkodliwym oddziaływaniem na organizmy ludzkie jest również niekorzystne dla pieca i przewodu kominowego. Na ściankach osadza się trudna do usunięcia tzw. sadza mokra, co może prowadzić do zapalenia się przewodów, a w ostateczności do pożaru całego domu. Zatkany komin to także przyczyna zatruć niewidocznym i bezwonnym czadem (tlenek węgla ).

Skoro wiemy już czym w piecu palić nie można, dowiedzmy się czym możemy palić:

Dobrej jakości węglem, koksem i ekogroszkiem
Drewnem nielakierowanym i nie przetwarzanym, którego wilgotność jest niższa niż 20% (sezonowane przez minimum dwa lata).
Trocinami, wiórami, ścinkami drewna, odpadami z kory i korka.
Pelletem, brykietem drzewnym, brykietem ze słomy, zbożem i szeroko pojętą biomasą (suchą).

Spalając takie rzeczy możemy być spokojni, że nie spowodujemy większych negatywnych skutków dla zdrowia i otoczenia.

Co to jest smog?

Smog to unosząca się w powietrzu "chmura" zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Obserwowana jest na obszarach dużych miast, bądź ośrodków przemysłowych. Smog tworzony jest przez zanieczyszczenia, takie jak: pyły i gazy pochodzące z zakładów przemysłowych, spalin samochodowych i produkty ich przemian (chemicznych, fotochemicznych) w warunkach inwersji temperatury. Tworzenie się smogu wiąże się ściśle z bezwietrzną pogodą oraz dużą wilgotnością powietrza, które stwarzają warunki dogodne do kumulowania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Szczególnie zagrożone są tereny położone w dolinach bądź innych zagłębieniach terenu.

Zachęcamy do obejrzenia filmu edukacyjnego "SMOG i jego konsekwencje" pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=lM5jRE8QZFU

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie

Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym i benzo(a)pirenem przyczynia się do:

chorób układu oddechowego: astmy, raka płuca, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, częstych infekcji dróg oddechowych,
chorób układu krwionośnego: zawału serca, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolności serca,
chorób układu nerwowego: problemów z pamięcią i koncentracją, wyższego poziomu niepokoju, stanów depresyjnych, zmian anatomicznych w mózgu, choroby Alzhaimera, przyspieszonego starzenia układu nerwowego, udaru mózgu,
chorób układu rozrodczego: bezpłodności, przedwczesnego porodu, obumarcia płodu.

Zanieczyszczone powietrze ma również negatywny wpływ na płód. Prowadzone w Krakowie badania zespołu prof. Wiesława Jędrychowskiego z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzą, że kobiety, które podczas ciąży oddychały powietrzem o wysokim stężeniu benzo(a)pirenu rodzą dzieci o niższym wzroście, z mniejszą wagą urodzeniową, o mniejszym obwodzie głowy i niższym ilorazie inteligencji. Dzieci te są mniej odporne na infekcje w wieku późniejszym.

Niebezpieczna jest nawet stosunkowo krótka ekspozycja na pył zawieszony, zwłaszcza w przypadku wysokich stężeń tej substancji. Szczególnie zagrożone są dzieci, osoby starsze oraz osoby cierpiące na choroby układu krążenia lub choroby układu oddechowego. Badania dowodzą, że w danej grupie wiekowej najbardziej wrażliwe na wpływ zanieczyszczeń powietrza są osoby o niskim statusie socjoekonomicznym. W wielu badaniach wykazano, że krótkoterminowa ekspozycja na PM2,5 istotnie zwiększa ryzyko zgonu, między innymi z powodu dolegliwości ze strony układu krążenia, ale także ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego czy też nagłego zatrzymania krążenia. Inne skutki zdrowotne krótkotrwałej ekspozycji na pył zwieszony to także wzrost ciśnienia tętniczego, nasilenie objawów astmy oskrzelowej i wzrost zachorowalności na infekcje dróg oddechowych, w tym zapalenie płuc.