Polska z dniem 1 maja 2004 r. przystąpiła do Unii Europejskiej i od tej chwili w zakresie pomocy publicznej stosuje się prawo wspólnotowe. Kryteria kwalifikacji danego środka (dotacji, pożyczki, odroczenia terminu płatności czy umorzenia zaległości podatkowych itp.), jako pomocy publicznej zawarte są w art. 87 (1) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z przywołanym przepisem, wsparcie dla przedsiębiorcy podlega przepisom dotyczącym pomocy publicznej, o ile jednocześnie spełnione są następujące warunki:
. udzielane jest ono przez Państwo lub ze środków publicznych,
. ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określonego lub określonych przedsiębiorców albo produkcję określonych towarów),
. grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między krajami członkowskimi UE,
. przedsiębiorca uzyskuje korzyść.
Zasadą jest zatem udzielanie pomocy publicznej jedynie w wyjątkowych przypadkach. Organem notyfikującym (nadzorującym) pomoc publiczną jest Komisja Europejska, co oznacza, iż wszystkie projekty pomocy winny być przedłożone Komisji do zaopiniowania. Traktat o Wspólnocie Europejskiej przewiduje jednak wyjątki od tej zasady (art. 89), udzielając właściwym organom wspólnot kompetencji do szczegółowego określenia rodzajów pomocy publicznej zwolnionych z obowiązku notyfikacji w Komisji. Na podstawie tego upoważnienia Komisja Europejska wydała rozporządzenia, które umożliwiły udzielanie pomocy publicznej z pominięciem procedury notyfikacji w przypadkach:
. pomocy de minimis - poniżej 100 000 euro (rozp. KE nr 69/2001/WE),
. pomocy w zakresie zatrudnienia (rozp. KE nr 2204/2002/WE),
. pomocy na szkolenia (rozp. KE nr 68/201/WE),
. pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw (rozp. KE nr 70/2001/WE)
Polskie przepisy (ustawa z dn. 30.04.2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej - Dz. U. z 2003 r., Nr 123, poz. 1291, oraz rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy i do ustawy z dnia 19 września 2003 r. o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców - Dz. U. z 2003 r. Nr 189, poz. 1850) jedynie doprecyzowują przepisy unijne, określając procedurę udzielania pomocy oraz szczegółowe warunki formalne, jakie muszą spełniać wnioski o udzielenie pomocy.
Beneficjent pomocy publicznej (czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą, bez względu na formę organizacyjno - prawną oraz sposób finansowania) jest zobligowany do udzielenia organowi aktualnie udzielającemu pomocy oraz Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, na każdorazowe ich żądanie, wszelkich niezbędnych informacji dotyczących uzyskanej dotychczas pomocy publicznej, zarówno pomocy de minimis jak i innej niż de minimis. Poza tym, w celu skutecznego monitorowania pomocy, na beneficjencie ciąży także obowiązek okresowego składania sprawozdań dotyczących otrzymanej pomocy publicznej. Szczegółowy zakres sprawozdań, okresy sprawozdawcze, terminy składania sprawozdań wzory formularzy oraz kategorie beneficjentów pomocy zobowiązanych do składania sprawozdań określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11.08.2004 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 194, poz. 1984). Ten sam obowiązek ciąży na przedsiębiorstwach publicznych, przy czym szczegółowy zakres sprawozdawczości określa rozporządzenie opublikowane w Dz. U. z 2004 r., Nr 192, poz. 1964.
Uchwała budżetowa na rok 2007 z dnia 28 grudnia 2006 r. określa wydatki budżetu na łączną kwotę 946 116,00 zł z tytułu dotacji udzielanych:
1) dla gminnych instytucji kultury,
2) dla organizacji pozarządowych.