30 maja 2014 roku w Regionalnym Centrum Oświatowo-Sportowym w Dobczycach odbył się Kongres Polsko-Niemiecki z udziałem wielu znakomitych gości z Małopolski i zagranicy. Stał się on nie tylko oficjalnym i istotnym punktem obchodów Jubileuszu 20-lecia partnerstwa miast Dobczyce - Versmold, ale stanowił okazję  podsumowanie rozwoju stosunków polsko-niemieckich w kontekście szans i zagrożeń oraz roli i znaczenia Polski w Europie. Kongres zorganizowany został z myślą o mieszkańcach i miłośnikach partnerstwa miast Dobczyce-Versmold, ale również z założenia miał trafić do grupy sceptyków partnerstwa, czy  osób, które o współpracy wiedzą niewiele.

W Kongresie wzięli udział przedstawiciele instytucji, których rolą jest dbanie o podtrzymywanie dobrych stosunków między Polską a Niemcami. W swoim wystąpieniu  Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa w dwóch zdaniach zawarł całą kwintesencję dobczyckiego partnerstwa, mówiąc:

- Dobre stosunki współpraca i prawdziwe zrozumienie nigdy nie będą owocem suchych zapisów, ale muszą być utrwalane i budowane pomiędzy więziami, które zawierają mieszkańcy. Współpraca między Versmold i Dobczyce jest fenomenem, ponieważ tutaj nie współpracują tylko instytucje, tu spotykają się ludzie.

Konsul Generalny Niemiec dr Werner Köhler mówił o dialogu, który jest niezbędnym elementem polityki zagranicznej obydwu państw.

- Ci Niemcy, którzy utrzymują obecnie intensywne kontakty z Polską, mają przynajmniej świadomość tego, jak trudna była droga do dialogu i pojednania (...) – mówił dr Werner Koehler i wspomniał przy tym o kilku ważnych wydarzeniach. Do kamieni milowych zaliczył: deklarację wybaczamy i prosimy o wybaczenie polskich biskupów z roku 1965, która w Republice Federalnej spotkała się z entuzjazmem; układ o podstawach normalizacji stosunków między Niemcami i Polską podpisany w roku 1970 oraz uklęknięcie Willy’ego Brandta przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie; czy wreszcie wsparcie dla Związku Zawodowego „Solidarność” w latach osiemdziesiątych. - To ostatnie pozwoliło najwyraźniej na zbudowanie mocnych fundamentów dla różnorodnych i trwałych relacji natury osobistej, ale również na płaszczyźnie społeczeństwa obywatelskiego – dodał Konsul.

Sekretarz Stanu Ministerstwa Pracy, Integracji i Spraw Socjalnych Nadrenii Północnej – Westfalii – Thorsten Klute w swojej wypowiedzi wygłoszonej w języku polskim, wskazał na większą liczbę szans niż zagrożeń, które są do wykorzystania w relacjach polsko-niemieckich. Warto jednak w tym miejscu przytoczyć fragment jego wypowiedzi.

- Największym zagrożeniem jest to, iż nie doceniamy zdobyczy i osiągnięć ostatnich dziesięcioleci – mówił Thorsten Klute. Iż zapominamy, jak dalece właśnie współpraca państw i ludzi w państwach Europy przyczyniły się do pokoju i postępu na naszym kontynencie. To musi być jasne: Iść razem jest lepiej, niż przeciwko sobie. Dotyczy to całej Europy. A w szczególności dotyczy to zwłaszcza stosunków polsko-niemieckich.

- Nie powinniśmy dostrzegać tylko sielanki w stosunkach polsko-niemieckich, istnieją również napięcia - mówił Janusz Sepiol, Senator RP i wymienił przykład gazociągu północnego biegnącego po dnie Morza Bałtyckiego z Rosji do Niemiec omijający Polskę. - Są również w Polsce partie, które potrafią grać kartą antyniemiecką. Ale Polska bez UE nie mogłaby przeprowadzić w Polsce z sukcesem reform. I przy tym Niemcy odegrali absolutnie kluczową rolę. To zbliżenie stało się możliwe dzięki temu, że w Niemczech dokonano rozliczenia się z przeszłością. I Polska stała się wzorem dla takich krajów jak Ukraina i Gruzja, gdzie widzi się, że zmiany są możliwe.

- To nie jest przypadek, że z przedstawicielami gruzińskich regionów byłem tutaj
w Dobczycach, pokazywać, co się dzieje na tym najbliższym  ludziom pierwszym szczeblu.

Dr hab. Piotr Mikietyński z Instytutu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przedstawił szczegółowy rys historyczny współpracy polsko-niemieckiej od upadku Muru Berlińskiego do współczesności.

Do Dobczyc przyjechał również młody 31-letni burmistrz elekt Versmold Michael Meyer – Hermann, wybrany kilka dni wcześniej przez Versmoldczyków. W swojej pierwszej oficjalnej i oczekiwanej z ogromnym napięciem, przemowie wygłoszonej podczas Kongresu wyraźnie stwierdził, że będzie nadal dbał o dobre stosunki polsko-niemieckie i pielęgnował międzynarodową współpracę między Dobczycami a Versmold.

- Mogę tylko zapewnić, że ja jako nowy burmistrz miasta Versmold, jak przystoi na kontynuowanie tradycji stworzonej przez Fritza Holtkampa i Thorstena Klute partnerstwo obydwu miast będę pielęgnował i wspierał - mówił Meyer- Hermann.  Będzie to moje zadanie na kolejne lata.

- Bardzo się cieszę z deklaracji pana burmistrza, bo trochę obawialiśmy się, bo wszystko, co nowe przynosi zmiany, dlatego cieszymy się, że nowy burmistrz Versmold tak jednoznacznie o tym powiedział – podsumował wypowiedź prowadzący Kongres, zastępca burmistrza Paweł Machnicki.

Horst Hardiek obecnie zastępca Burmistrza Versmold, a w 1994 roku, kiedy nawiązywała się współpraca z Versmold radny Rady Miejskiej, przedstawił zebranym, jak wiele wydarzyło się przez te 20 lat.

- Jak dużo ludzi z Dobczyc i Versmold wzięło udział w wielu wymianach, nikt tego nie zliczy – mówił. Były wykłady, były staże zawodowe w firmach i kursy językowe, były wymiany młodzieży i wymiana pracowników urzędu, straży pożarnych i rady miejskiej, klubów sportowych i hodowców gołębi, szkół muzycznych i twórców. Ci wszyscy i wielu innych spotykali się, by wymienić doświadczenia i przez to wcielali w życie europejskie idee.

Emocjonalne i wzruszające przemówienie miał Burmistrz Marcin Pawlak. Na samym początku przedstawił historię nawiązania współpracy z miastem Versmold.

– Wielka to radość dla samorządu gminy Dobczyce, że mogliśmy z wielkim przekonaniem w 1993 roku zaglądnąć na Stolarską (do otwieranego wówczas Konsulatu Niemiec – przyp. Red.) i powiedzieć chcemy z wami współpracować, kiedy jeszcze były dwa państwa niemieckie. Fakt, że wszystko może się zmieniać, przekonał nas, że trzeba sąsiada szukać i wzajemnie się budować. My możemy pokazać, że tak Versmold nas budowało, ale i myśmy mogli pokazać swój dorobek i szczycić się z tego dorobku i inspirować również Versmold  - mówił burmistrz Marcin Pawlak.

Podczas Kongresu zostały wręczone odznaczenia, nadawane przez Radę Miejską w Dobczycach, osobom zaangażowanym w partnerstwo Dobczyce-Versmold. Najwyższy tytuł Honorowego Obywatela Gminy i Miasta Dobczyce otrzymał Thorsten Klute.

Tytuł Honorowego Ambasadora Dobczyc otrzymali: Przewodniczący Stowarzyszenia Przyjaciół Partnerstwa Miast Christian Ludewig i Heiko Johanning (Uchwała Rady Miejskiej z 2014 r.) oraz Karl Wilhelm Mummert, który nie mógł odebrać nagrody w 2011 roku. Jak mówił burmistrz Pawlak celem nadania tego wyróżnienia było pokazanie liderów, którzy zechcieli reprezentować to partnerstwo gminę Dobczyce i być ambasadorami partnerstwa za granicą.

- Jest dla nas bardzo ważne, że partnerstwo przeniosło się do organizacji pozarządowych, to jest grupa ludzi, która jest bardzo mocno zaangażowana, która jest zawsze obecna i wkłada wiele pracy w przygotowywanie i realizację naszego partnerstwa – mówił zastępca burmistrza Paweł Machnicki.

O sile prawdziwej przyjaźni świadczą jednak fakty. Wzruszającą chwilą, podczas przekazania Honorowego Obywatelstwa Dobczyc Thorstenowi Klute – byłemu burmistrzowi Versmold a obecnie Sekretarzowi Stanu w Landzie Nadrenia - Północna Westfalia, było wręczenie bukietu kwiatów przez 4 letnią Urszulkę Mistarz. Pięknie ujął to wiceburmistrz Paweł Machnicki przedstawiając Urszulkę jako „wzruszający dowód partnerstwa miast, ale przede wszystkim wielkiego serca wielkich ludzi”. Dzięki pomocy finansowej przyjaciół z Versmold i zaangażowaniu ówczesnego burmistrza Versmold – Thorstena Klute, dziewczynka mogła przejść skomplikowaną operację serca. Operacja odbyła się w Niemczech, a dokonał jej polski profesor. Dzięki temu dziś jest szczęśliwa i może cieszyć się dzieciństwem, jak każde zdrowe dziecko.

– Partnerstwo może mieć różne oblicze. To był przykład, kiedy mieszkańcy, burmistrz Thorsten Klute podjął inicjatywę i dzięki temu dziewczynka otrzymała szansę  - dodał Marcin Pawlak.

W ramach sobotniego spotkania odbyły  się również panel dyskusyjny z udziałem pani Ewy Przybyło – Burmistrz Rabki Zdroju oraz pana Zdobysława Milewskiego – Dyrektora Kancelarii Sejmiku Województwa Małopolskiego. Moderatorem panelu był wójt Raciechowic pan Marek Gabzdyl, który był świadkiem nawiązywania pierwszych kontaktów z Versmold.

Uzupełnieniem Kongresu Polsko-Niemieckiego były wystawy Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich pt.: 20 lat DIALOG-u, jako zwierciadło sąsiedztwa między Niemcami a Polską oraz Instytutu Goethego pt.: Historia Polski i stosunków polsko-niemieckich.

Patronat honorowy nad Kongresem objęli: Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa, Wojewoda Małopolski Jerzy Miller, Konsul Generalny Niemiec dr Werner Köhler, Instytut Goethego w Krakowie. Partnerami, którzy wzięli udział w Kongresie byli: Nadrenia Północna Westfalia, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polskich, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Patronat medialny objęli: TVP Oddział Kraków, Dziennik Polski, Sedno, Miasto-Info, Tapeta. Relacja ukaże się także w telewizji powiatowej iTV Myślenice.