„Wierzymy, że pamiętając o przeszłości budujemy lepszą pokojową przyszłość, wolną od nienawiści i uprzedzeń.” – te słowa skierowała do obecnych przy ruinach dobczyckiej mykwy założycielka Komitetu Pamięci „Mykwa” Elżbieta Polończyk-Moskal. To właśnie w tym symbolicznym miejscu spotkała się 24 sierpnia m.in. społeczność gminy Dobczyce oraz rodziny ofiar Holocaustu by upamiętnić 81. rocznicę deportacji żydowskiej ludności przez Niemców.
Była sobota, 22 sierpnia 1942 r., kiedy z dobczyckiego rynku furmanki wywiozły żydowskie rodziny, w sumie ponad 700 osób, w drogę bez powrotu. Większość trafiła do obozu zagłady w Bełżcu na wschodzie Polski, inni zamordowani zostali jeszcze w Wieliczce czy rozstrzelani w Puszczy Niepołomickiej. To właśnie ich wspomnieniu poświęcony był Apel Pamięci uroczyście odczytany przez ppłk. rez. Krzysztofa Miękinę.
Zgodnie ze zwyczajem żydowskim, pamięć o pomordowanych uczczono także symbolicznym gestem – pod ruinami mykwy złożono kamienie z nazwiskami żydowskich mieszkańców Dobczyc. Złożyli je m.in. potomkowie ofiar Holocaustu, którzy na tę uroczystość przybyli z odległych krańców świata. Ten symboliczny gest wykonali także przedstawiciele lokalnej społeczności i przybyli na tę uroczystość goście.
Burmistrz Tomasz Suś podziękował organizatorom wydarzenia za piękną inicjatywę i działalność mającą na celu zachowanie od zapomnienia tych ważnych historycznych wydarzeń w dziejach naszej lokalnej społeczności. Podkreślił także, że szacunek do drugiego człowieka, do życia, to najważniejsze wartości, którymi powinniśmy się kierować.
Podczas uroczystości wspomniano też mieszkańców gminy Dobczyce, którzy pomagali rodzinom żydowskim m.in. organizując im kryjówki, tym samym niejednokrotnie ratując życie. Osoby te uhonorowane zostały odznaczeniem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przyznawanym przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem w Jerozolimie.
Spotkanie przy ruinach dobczyckiej mykwy było jednym z punktów wydarzeń w ramach projekt „Pamięć dla przyszłości”, realizowanego przez Komitet Pamięci „Mykwa”. Dzień wcześniej uczestnicy projektu mieli okazję m.in. wziąć udział w Rejsie Pamięci statkiem po dawnej dzielnicy żydowskiej Podgóra czy w spacerze „Śladami żydowskich mieszkańców Dobczyc” po mieście i Kornatce (tam zachowane są żydowskie kryjówki). Uroczystości pod mykwą poprzedziło z kolei zwiedzanie obecnie restaurowanej drewnianej bożnicy w Wiśniowej. Dzień zwieńczył natomiast koncert pieśni żydowskich „Hej, Klezmorim” w wykonaniu Jagi Wrońskiej.