W ramach projektu „Otwarte tereny rekreacji dziecięcej w gminie Dobczyce”  finansowanego z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz budżetu gminy Dobczyce w 2010 roku przeprowadzono badania przesiewowe u dzieci w wieku 5-14 lat z terenu gminy Dobczyce oraz szkolenie nauczycieli wychowania fizycznego z zakresu metod diagnozowania wad postawy, przeprowadzono także zajęcia pozalekcyjne oraz współzawodnictwo.

 

Badania w gminie Dobczyce – 2010 rok

 

W dniu 17 lutego 2010r. podpisano umowę z „CERTUS“ Sp. z o.o. będącą organem założycielskim Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „CERTUS” z Myślenic na „Przeprowadzenie badań przesiewowych i kontrolnych dzieci z terenu gminy Dobczyce” oraz na „Przeprowadzenie szkoleń nauczycieli wychowania fizycznego z zakresu metod diagnozowania wad postawy.”

 

Wynik badań zadawalający

 

Przez pięć miesięcy prowadzone były badania przesiewowe i kontrolne mające na celu zidentyfikowanie wad postawy i nieprawidłowości w rozwoju fizycznym wśród dzieci z przedszkoli oraz uczniów szkół podstawowych i gimnazjum z terenu gminy Dobczyce. Badaniom podlegali uczniowie, którzy mieli zgodę rodziców. Badania przeprowadzone zostały przez dwóch lekarzy - specjalistów ortopedii w dwóch turach. Do pierwszej tury badań zakwalifikowanych zostało 1 186 dzieci i młodzieży z gminy Dobczyce. Zbadano 1 041 osób, 145 osób nie zbadanych z powodu abstynencji w dniu badania. U 476 osób stwierdzono wady postawy, w tym leczeni 25. 

W drugiej turze przeprowadzono badania osób, które nie były badane w poprzedniej turze, te które miały wykryte wady postawy oraz pozostałe dzieci, które zgłosiły się na badanie. Zakwalifikowanych do badania było 1 366, a badania przeprowadzono wśród 1 284 dzieci o ponad 200 więcej niż w pierwszej turze. Wady postawy stwierdzono u 561 osób, w tym leczeni 15. Razem przeprowadzono 2 325 badań. Głównie wady występowały w obrębie stóp i kolan. Poza tym skolioza oraz kifoza. Wyniki badań zostały porównane z  wynikami badań prowadzonych w 2008 roku. W roku 2008 stwierdzono występowanie wad postawy u 671 badanych dzieci i młodzieży, co stanowi 46,37 %. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w ciągu dwóch lat wskaźnik występowania wad postawy wśród dzieci i młodzieży zamieszkujących Gminę Dobczyce zmniejszył się o 2,68%. Po przeprowadzonych badaniach zorganizowano 5 spotkań edukacyjno – podsumowujących z rodzicami dzieci objętych badaniami.

 

Szkolenie nauczycieli

 

W dniach 28-29 czerwca 2010r. przeprowadzono szkolenie z zakresu metod diagnozowania wad postawy. Zorganizowano 30-sto godzinne szkolenie nauczycieli i instruktorów zajęć pozalekcyjnych. Szkolenie obejmowało: 24 godziny teoretyczne połączone z treningiem ćwiczeń korekcyjnych. Zajęcia teoretyczne składały się z dwóch modułów: „Kształtowanie postawy ciała” oraz „Metody diagnozowania wad postawy”. Natomiast 6 godzin przeznaczonych zostało na ćwiczenia praktyczne podczas prowadzonych przez lekarzy badań przesiewowych i kontrolnych. W szkoleniu wzięło udział 13 osób.

 

Zajęcia pozalekcyjne oraz organizacja współzawodnictwa dzieci i młodzieży

 

W ramach zadania w dniu 09.02.2010r. podpisano umowę z UKS Dobczyce na „Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych oraz organizację współzawodnictwa dla dzieci i młodzieży.” W ramach zadania klub prowadził zajęcia pozalekcyjne w 33 grupach ćwiczebnych w Szkole Podstawowej w Dobczycach, Brzączowicach, Kornatce, Stadnikach, Nowej Wsi, Dziekanowicach oraz w Gimnazjum w Dobczycach. Łącznie przeprowadzono 2 155 godzin zajęć pozalekcyjnych, w których udział wzięło 724 uczniów. Zorganizowane zostało również współzawodnictwo dla dzieci i młodzieży. W ramach współzawodnictwa zorganizowano rywalizację sportową. Osobno prowadzona była rywalizacja dla uczniów Szkół Podstawowych i osobno dla uczniów Gimnazjum. Łącznie we współzawodnictwie udział wzięło 2 407 uczniów z gminy Dobczyce. 

 

 

Badania w gminie Dobczyce

Wynik badań niepokojący

 

Od 25 lutego 2008 rozpoczęto badania profilaktyczne w szkołach i przedszkolach na terenie gminy Dobczyce. Sukcesywnie były ustalane terminy badań indywidualnie w każdej szkole. Badania przeprowadzane były przez dwóch lekarzy – specjalistów ortopedii. 

Przebadane zostało1400-1500 dzieci w  wieku 6-15 lat. U 70 % badanych stwierdzono wady i nieprawidłowości w budowie i rozwoju fizycznym. Głównie wady występowały w obrębie stóp i kolan. Poza tym odstając łopatki, hyperlordoza i hyperkifoza. Niestety odnotowano także kilka poważnych przypadków skolioz kwalifikujących się do leczenia w poradni rehabilitacyjnej.

 

Szkolenie nauczycieli

 

Szkolenie nauczycieli wychowania fizycznego w zakresie metod diagnozowania wad postawy.Szkolenie nauczycieli w zakresie metod diagnozowania wad postawy odbyło się w dniach 22.02-24.02.2008 r. Obejmowało ono 24 godziny wykładowe oraz dodatkowo sześciogodzinne szkolenie praktyczne każdego nauczyciela indywidualnie w trakcie badań uczniów.  Do udziału w szkoleniu zostali zaproszeni nauczyciele zatrudnieni na terenie gminy Dobczyce. Tematem szkolenia była „Edukacja zdrowotna” oraz „Metody diagnozowania wad postawy".

 

Zajęcia pozalekcyjne oraz organizacja współzawodnictwa dzieci i młodzieży

 

W ramach zadania podpisanych zostało siedem umów na powierzenie zadania z zakresu współzawodnictwa oraz prowadzenia zajęć pozalekcyjnych.

 

UKS Płomień	Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży mieszkającej na terenie obwodu szkolnego Brzączowic
UKS Dobczyce	Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży
POLONIA  Kraków	Upowszechnianie kultury fizycznej - Kornatka
POLONIA  Kraków	Upowszechnianie kultury fizycznej - Stadniki
UKS Orzeł	Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży mieszkającej na terenie obwodu szkolnego Nowej Wsi
UKS Dobczyce	Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży
MGOKiS	Powierzenie zadań z zakresu prowadzenia  współzawodnictwa dla dzieci i młodzieży

Profilaktyka wad postawy w ramach projektu „Otwarte Tereny Rekreacji Dziecięcej w Gminie Dobczyce”

 

Od kilkunastu  lat obserwuje się, iż znaczna  część dorosłej populacji Europejczyków, w tym również w Polsce uskarża się na bóle kręgosłupa. Coraz częściej padają pytania, czy istnieją skuteczne metody zapobiegające tym dolegliwościom i w jaki sposób można takich stanów uniknąć? Specjaliści w dziedzinie współczesnej medycyny ukierunkowanej na zdrowie podejmują działania we  wszystkich obszarach  profilaktyki aby uskutecznić przeciwdziałanie chorobom somatycznym- przewlekłym. Powszechnie wiadomo, że profilaktyka zwykle  wygrywa w rankingu z medycyna „naprawczą” mimo, iż podobnie jak leczenie wymaga pewnych nakładów finansowych. Jest to jednak inwestycja, która naprawdę się opłaca. W przypadku dolegliwości pochodzenia kręgosłupowego podobnie jak w innych przypadkach poza wczesnym  rozpoznaniem jest bardzo ważne konsekwentne leczenie, a przede wszystkim umiejętna dbałość o kręgosłup i postawę ciała od urodzenia aż do końca życia. 

Profilaktyka wad postawy to pierwszy, najważniejszy krok do zapobiegania późniejszym poważnym problemom zdrowotnym. Aby działania profilaktyczne były prowadzone rzeczywiście skutecznie muszą być znane przyczyny powstawania wad postawy. Do tych najważniejszych należą niedobór ruchu i siedzący tryb życia, doprowadzający do osłabienia układu mięśniowego, który jest niezbędny do utrzymania sprawności kręgosłupa i prawidłowej postawy Ponadto musimy  się  otwarcie przyznać do niskiego  poziomu kultury zdrowotnej  naszego społeczeństwa.

       W jaki sposób zaimplantować modę na ruch i aktywy wypoczynek? I wcale nie chodzi tu o czynny wypoczynek  w trybie weekendowym ale systematyczną aktywność fizyczną, która jest najistotniejszym sprzymierzeńcem w walce z chorobami cywilizacyjnymi.  

Miasto i Gmina Dobczyce w trosce o zdrowie swoich mieszkańców wykorzystało możliwości stworzenia doskonałej bazy dla prawidłowego rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. Powstałe dzięki Mechanizmowi Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego otwarte tereny rekreacyjne służą dzieciom i wspierają ich prawidłowy rozwój fizyczny. Przeprowadzona diagnoza epidemiologiczna stała się podstawą do podjęcia działań w zakresie profilaktyki wad postawy. Statystki podają, iż na terenie Gminy Dobczyce podobnie jak w całej Małopolscy odsetek dzieci z wadami postawy sięga 70 % Danych zebrane i opracowane  w Wydziale Promocji i Ochrony Zdrowia Starostwa Powiatowego Myślenicach badania wskazują na znacznie gorszą sytuację wśród dzieci zamieszkujących  tereny miejskie.  

Jest nadzieja, że promocja  i umożliwienie dzieciom aktywności fizycznej zahamuje tempo rozwoju problemu wad postawy i późniejszych poważnych powikłań zdrowotnych z nimi związanych. 

W dalszym ciągu  poza propagowaniem aktywności ruchowej należy monitorować stan zdrowia i przebieg prawidłowości rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. W związku z tym w ramach projektu realizowanego przez Gminę Dobczyce finansowanego ze źródeł Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego zostaną przeprowadzone badania przesiewowe dzieci w wieku 6-15 lat. Badania przeprowadzone będą na przełomie marca i kwietnia bieżącego roku przez lekarzy specjalistów w dziedzinie ortopedii na miejscu w szkołach. Zostanie zbadane i zdiagnozowane każde dziecko, posiadające zgodę rodziców. Po badaniu każdy będzie miał  ustalony indywidualny profil zdrowotny, który określi postawę ciała oraz prawidłowość rozwoju fizycznego. 

Ponadto w ramach tego projektu zostanie przeprowadzone szkolenie nauczycieli w zakresie wczesnego identyfikowania wad postawy oraz w zakresie zmiany postaw i kształtowaniu prawidłowych zachowań zdrowotnych wśród uczniów. 

Z założenia promocja zdrowia to przecież nic innego jak edukacja, wpierana działaniami ekonomicznymi, logistycznymi, medycznymi itd.

Wymienione zadania tj szkolenie nauczycieli oraz badania dzieci zostały powierzone organizacji pozarządowej Stowarzyszeniu „Dla zdrowia”. Jak wspomniano wcześniej realizowany projekt jest finansowany, a właściwie współfinansowany ze źródeł  Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.  Tak  jak w sytuacji podobnych przedsięwzięć cześć wydatków pokryła Gmina i Miasto Dobczyce.

 

Wiola Stręk